فرح پهلوی ، شهبانوی ایران، تنها فرزند آقای سهراب دیبا و فریده قطبی در روز۲۲ مهر۱۳۱۷ چشم به جهان گشودند.
پس از اینکه پدرشان فوت کردند فرح پهلوی در مدرسه ایتالیایی وسپس در مدرسه ژان دارک مشغول به تحصیل شدند. ایشان دیپلم خود را از مدرسه رازی، که یک دبیرستان غیر مذهبی ایرانی و فرانسوی بود، گرفتند.
فرح پهلوی در سال ۱۳۳۸ در پاریس مشغول تحصیل دررشته ارشیتکتور بودند که در یکی از میهمانی های سفارتی با محمد رضا شاه پهلوی اشنا شدند. نامزدی آن دو در روز ۹ آبان ۱۳۳۸ اعلام شد و مراسم ازدواج هم سه هفته بعد از آن برگذار شد. شهبانو فرح پهلوی در سال ۱۳۳۹ رضا پهلوی ولیعهد، در سال ۱۳۴۲ والاحضرت فرحناز، در سال ۱۳۴۵ والاحضرت علیرضا، و در سال ۱۳۴۹ والاحضرت لیلا را به دنیا آوردند.
شهبانو فرح در دهه های ۴۰ و۵۰ سفرهای گسترده ای داخل ایران برای حمایت از اصلاحات اجتمأعی و اقتصادی همسر خود برای پیشبرد حقوق زنان و کودکان ، ناتوانان و معلولین، فرهنگ و هنر، علوم و پزشکی، و ارشیتکتور و محیط زیست انجام دادند. بنیاد فرح پهلوی شبکه وسیعی از موزه ها ، مراکز هنری و بسیاری از خیریه ها را از نظر مالی حمایت میکرد. ایشان به طرز خستگی ناپذیر برای ترویج فرهنگ وهنرایرانی زحمت میکشیدند و تشکیلات روستایی را تشویق به احیای کارهای دستی سنتی میکردند. ایشان یک سری رویداد مهم برای جشن گرفتن هنرو فرهنگ جدید و معاصرایران را تاسیس کردند که چند نمونه آن جشنواره هنر شیراز، جشنواره سنتهای متداول اصفهان ، جشواره موسیقی سنتی کرمان، جشنواره بین المللی فیلم تهران و جشنواره فیلم کودکان میباشند. شهبانو فرح اقداماتی را برای ترویج دادن سواد در کودکان ازطریق تاسیس کردن کتابخانه در شهرها و روستاها آغاز کردند. ایشان از تعلیمات آرشیتکتور خود برای حفظ مساجد و ساختمان های تاریخی به خوبی استفاده کردند و همچنین مانع ساختمان سازی در زمینهایی شدند که برای پارک و فضای سبز استفاده شده بود تا آنها تبدیل بشوند به نقطه نمایانی در مراکز شلوغ شهری. ایشان سرپرست شرکت توسعه مجدد جنوب تهران بودند که شرکتی بود با هدف کاهش دادن فقر و بهبودی شرایط زندگی در نقاط خارج از شهر جنوب تهران.
شهبانو فرح بسیاری از موانع را در طول دو دهه سلطنت خود شکستند. ایشان اولین پادشاه زن در ایران و اولین زن تاجدار در دنیای اسلام بودند. ایشان اولین زنی بودند که در یک کشور اسلامی خون اهدا کردند. شهبانو فرح به عنوان سفیر همسر خود درخارج ازکشور، نماینده ایران در کشورهایی مانند چین، آمریکا و سنگال بودند و سخنرانی هایی در مورد سیاست های عمده ارائه دادند و در کنفرانس های بین المللی شرکت کردند. شهبانو فرح به طرز مخصوصی به زحمات خود در مورد جذامی های ایران، که قبلاً مورد تبعیض قرار میگرفتند، افتخار میکنند. شهبانودراواخر دهه ۴۰ به مستعمره های جذامی ها سفر کردند و همسر خود را متقائد کردند تا زمینی برای خانه سازی، تحصیلات و کار و پول در آوردن به آنها اهدا کند. ایشان از متخصصین پزشکی در سراسر دنیا دعوت به عمل آوردند تا به ایران بیایند و با جذامی ها کار کنند و از روشهای مبتنی بر جامعه برای کمک به آنها طرفداری کردند. زحمات شهبانو فرح برای تغییر ادراک جامعه در مورد جذام به عنوان نیرویی برای تغییر پیشرو در سراسر دنیا شناخته شد.
شهبانو فرح و شاه در روز ۲۶ دی ۱۳۵۷ ایران را به سوی تبعید ترک کردند. ایشان امروز زندگی خود را در فرانسه و آمریکا ، محلی که فرزندانشان و نوه هایشان هستند، میگذرانند و هچنان ادامه به کار و صحبت در مورد علائق مخصوصشان میدهند و مشتاقانه از هنرمندان و نویسندگان ایرانی حمایت میکنند. ایشان حوادثی را که در ایران رخ میدهد از نزدیک دنبال میکنند و تماس روزانه خود را با هموطنانی که مینویسند و حمایت و دوستی خود را ابراز میکنند حفظ کردند. شهبانو فرح دکترا ودیپلمهای افتخاری متعددی از طرف سازمانهای بین المللی دریافت کردند و همچنین دریافت کننده جوایز متعددی برای زحمات انسان دوستانه خود بودند.
*سبک و سمت: همسر پادشاه: شهبانو ، با سبک علیاحضرت
*شهبانو: لقب شهبانو اختصاصاً در تاجگذاری سال ۱۳۴۶ برای شهبانو فرح ابداع گردید.
تصدی:
۴ آبان ۱۳۴۶-۲۲ بهمن ۱۳۵۷
تاجگذاری:
۴ آبان ۱۳۴۶ ( سن ۲۹ سال)
بزرگ خاندن پهلوی
جانشین:
رضا پهلوی، ولیعهد
همسر:
محمد رضا شاه پهلوی
فرزندان:
رضا پهلوی، ولیعهد (متولد ۹ آبان ۱۳۳۹)
فرحناز پهلوی (متولد ۲۱ اسفند ۱۳۴۱)
علیرضا پهلوی (۸ اردیبهشت ۱۳۴۵-۱۴ دی ۱۳۸۹)
لیلا پهلوی (۷ فروردین ۱۳۴۹-۲۰ خرداد ۱۳۸۰)
پدر: سهراب دیبا
مادر: فریده قطبی دیبا
تولد: ۲۲ مهر ۱۳۱۷
ایران، تهران
موزه ها و مراکز فرهنگی که با ابتکار علیاحضرت فرح پهلوی ایجاد شدند
۱. موزه نگارستان –هنرهای سلسله قاجار ۱۳۵۴
۲. موزه فرش تهران
۳. موزه سرامیک ها و شیشه کاریهای باستانی – تهران
۴. موزه رضا عباسی –کارهای هنری قبل و بعد از اسلام
۵. موزه هنرهای معاصر – تهران
۶. موزه برنز کاری باستانی لرستان – خرم آباد
۷. مرکز فرهنگی نیاوران
۸. مرکز فرهنگی باغ فردوس
۹. مرکز فرهنگی کاخ مرمر
پروژه های دیگر در دست اجرأ: موزه صنایع دستی ایران در یکی از قلعه های باستانی شیراز ، موزه هنرهای مدرن در شیراز که توسط آلوار آلتو طراحی شده بود و موزه علوم در تهران.
سازمانهای آموزشی و اجتماعی و انجمنهای هنری و فرهنگی که تحت حمایت علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران بودند
۱. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
۲. سازمان ملی حمایت از کودکان
۳. مدرسه نابینایان رضا پهلوی
۴. سازمان حمایت مادران و نوزادان
۵. انجمن ایرانی یاری برای جذامیان
۶. انجمن یاری برای قربانیان سوختگی
۷. سازمان ملی مبارزه با سرطان
۸. کنگره پزشکی تهران
۹. سازمان ملی انتقال خون ایران
۱۰. دانشگاه فرح
۱۱. انستیتوتحقیقات روستایی
۱۲. دانشگاه علوم
۱۳. جشنواره توس (جشن توس)
۱۴. جشنواره اصفهان (جشن فرهنگ)
۱۵. بنیاد فرهنگی ایران
۱۶. جشنواره هنری شیراز / تخت جمشید
۱۷. انجمن فیلهارمنیک تهران
۱۸. انجمن سلطنتی فلسفه
۱۹. انجمن فرهنگی شهبانو فرح
۲۰. شورای عالی تحقیقات علمی
۲۱. شورای عالی بهبود اجتماعی
۲۲. شورای عالی بهداشت
۲۳. شورای عالی معماری و توسعه شهری
۲۴. شورای عالی تحصیل
(شوراهای عالی برای بهبود هماهنگی بین دولت و سازمانهای مختلف غیر دولتی ایجاد شده بودند.) ملکه همچنین نماینده پیشاهنگان ایرانی بودند و بر انجمن های مختلف ورزشی ریاست میکردند.
جوایز و افتخارات
۱. دکترای افتخاری از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران
۲. درجه افتخاری از دانشکده علوم و هنرهای زیبا دانشگاه پهلوی شیراز
۳. درجه افتخاری از دانشکده معماری دانشگاه ملی ایران
۴. لقب فاضلترین بانوی دنیا، سال ۱۳۳۶
۵. دکترای افتخاری در ادبیات از دانشگاه آگرا در هند
۶. دکترای افتخاری از دانشکده حقوق دانشگاه آمریکن واشنگتن
۷. تزئین پروانه طلایی از زنان ایتالیا
۸. دکترای افتخاری از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه جرجتاون
۹. دکترای افتخاری از دانشکده ادبیات دانشگاه مکگیل در مونترال کانادا
۱۰. دکترای افتخاری ازدانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه داکار در سنگال
۱۱. دکترای افتخاری از دانشگاه جنوب کالیفرنیا در لوس آنجلس
Discussion about this post